22 Jul
Çocuk ve Ergen Obezitesinde Diyet Tedavisi
Obezite, günümüzde çocuklarda ve ergenlerde yaygın olarak görülen bir sağlık sorunu haline gelmiş ve bu nedenle, beslenme konusu da çocukların ve ergenlerin gelişiminde oldukça önemli bir yere yerleşmiştir. Çocukların ve ergenlerin obeziteye yakalanmasında pek çok neden olabilir ancak bunların arasında en baskın neden elbette sağlıksız beslenmedir. Çocuk ve ergen obezitesinde diyet tedavisi titiz bir şekilde uygulanmalıdır.
Obezite nedir?
Obezite, yani aşırı şişmanlık hali çağımızın en ciddi hastalıklarından bir tanesidir. Genellikle bu hastalık vücuttaki yağların çok fazla miktarda olması durumu ile açıklanabilir. Çocuklarda oluşan obezite ile alakalı daha farklı ölçümler yapılır. Genelde çocuklarda şişmanlık ve bunun obezite ile sonuçlanma ihtimalini anlamak amacı ile boy kilo endeksi göz önünde bulundurulur.
Çocuklarda obezitenin nedenleri
Çocuklar genelde harcadıklarından daha fazla kalori alırlar, bu durumun yaşları büyüdükçe değişmemesi halinde ortaya obezite çıkar. Obezitenin nedenleri arasında vücuda alınan kalori ile vücuttan atılan kalori arasında büyük bir dengesizlik bulunması önemli bir yere sahiptir.
Genetik Faktörler
Obezitenin nedenleri arasında genetik faktörler de gösterilebilir. Ailesinde obezite hastalığı bulunan çocukların ya da ergenlerin obezite hastalığına yakalanma ihtimalleri daha yüksek olmaktadır. Yine de genetik faktörlerin obezite üzerinde tek başına bir etki yaptığını da söylemek doğu olmaz.
Sağlıksız Beslenme -Abur cubur tüketimi
Çocuklarda şişmanlık en yoğun olarak yanlış ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları ile meydana gelir. Eğer çocuk sağlıklı olan meyve, sebze ve tahıl gibi yiyecekleri tüketmek yerine fast food ya da abur cubur gibi yiyecekleri tercih ediyorsa bu durumun sürekliliği halinde şişmanlık, bir sonraki aşamada ise obezite ortaya çıkabilir.
Hareketsizlik
Sağlıksız beslenme kadar fiziksel hareketsizlik de şişmanlık ve obezite üzerinde etkili olur. Genelde çocukları bu fiziksel hareketsizliğe iten de, teknolojinin gelişmesi ile birlikte çocukların ilgisini kendisine çekmeyi başaran televizyon, bilgisayar ve tablet gibi aletlerdir. Bunlarla geçirilen vakitlerde hem kalori yakılması engellenir hem de bu zamanlarda bir şeyler atıştırmaya daha çok ihtiyaç duyulur.
Ebeveynlere bu konuda çok fazla görev düşmektedir. Gerekli durumlarda çocuğun yeteri kadar fiziksel aktivitede bulunabilmesi için ya ortam sağlanmalı ya da çocuk enerji harcayabileceği bir kursa yazdırılmalıdır. Eğer bütçe buna el vermiyorsa, çocuk ebeveyn denetiminde fiziksel aktiviteler yapabileceği güvenli açık alanlara götürülmelidir. Böylelikle, çocuklarda şişmanlık ciddi ölçüde engellenebilir.
Çocuklarda obezite tedavisi
Öncelikle, çocuğun gerçekten obez olup olmadığının tespit edilmesi gerekir ve bunun için boy kilo endeksi ölçümü yapılabileceği gibi başka testler de gerçekleştirilebilir. Diyet Obezite teşhisinin uzmanlar tarafından konulup diyet tedavisinin bir diyetisyen tarafından yönetilmesi gerekir.
İlk adım olarak obezitenin altında yatan başka bir rahatsızlık, hormonal bir problem olup olmadığı araştırılmalıdır. Daha sonra kilo kontrolü amaçlı diyetisyenden yardım alınır. Ailenin de obezite ve sağlıklı beslenme konusunda bilgi sahibi olması gerekir.
Süreçte ailesinin her daim çocuğun yanında olması ve destek vermesi, cesaretlendirilmesi önemlidir. Çocuğun kesinlikle kilosu ya da zayıflama başarısı ile alakalı eleştirilmemesi gerekir. Çocuğa her daim anlayışlı davranılmalıdır.
Bu süreçte çocuklarda şişmanlık aslında ilk olarak çözülmesi gereken konu değildir. Obez çocukların öncelikle kilo artışının durdurulması esas alınır. Sonrasında zamanla çocuğun fazla kilolarını vermesine odaklanılır. Çocuk ve ergen obezitesinde beslenme tedavisi süresi çocuğun yaşına, kilosuna, cinsiyetine ve daha pek çok farklı durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Obezitenin tedavi sürecinde nelere dikkat edilmelidir?
Çocuk ve ergen obezitesinde beslenme tedavisi süresince çocuğa çok ciddi kısıtlamalar getirmek doğru olmaz, çünkü bu durum çocuğun diyete ve kendine olan inancını sarsabilir.
Diyet tedavisi sürecinde tüketilecek besinlere çocukla birlikte karar verilmesi ve çocuğun çok istediği durumlarda ufak esnemeler yapılması doğru olacaktır. Örneğin, çocuk bir çeşit tatlı tüketmek istediğinde bunun nadiren ve az miktarlarda tüketilmesinde bir sakınca olmaz. Çocuğa bu tip yiyecekleri tamamen yasaklamak onlara karşı daha fazla istek duymasına neden olabilir.
Çocuğun diyet yaptığı için ciddi bir tedavi görüyormuş hissine kapılmaması gerekir, bu açıdan yemeklerin tüm ailenin bir arada olduğu sofralarda yenmesine özen gösterebilirsiniz. Çocuğu fazla kalorili yiyecekler yeme ve televizyon karşısında bir şeyler tüketme alışkanlığından, ona bu durumu detaylı bir şekilde açıklayarak zaman içerisinde vazgeçirebilirsiniz.
Abur cuburlara sağlıklı alternatifler
Çocuk ve ergen obezitesinde beslenme tedavisi içerisinde tüketilebilecek bazı sağlıklı atıştırmalıklar bulunur. Örnek olarak, yağ oranı düşük olan lezzetli atıştırmalıklar gösterilebilir. Özellikle çocuğunuza atıştırmalık olarak cips, çikolata, bisküvi ya da gofret yerine meyve, yoğurt, peynir, fındık gibi daha az yağlı atıştırmalıkları önerebilirsiniz.
Çocuk ve ergen obezitesinde beslenme tedavisi boyunca çocuğun ya da ergenin tükettiği yiyeceklerin büyük bir kısmı tahıllardan, meyvelerden ve sebzelerden oluşmalıdır. Eğer taze sebzeleri, taze meyveleri, tam tahıllı makarnayı ve tam tahıllı ekmeği çocuğunuza farklı şekillerde servis ederseniz onun daha çok ilgisini çekebilir ve besinlere karşı sempati duymasını sağlayabilirsiniz. Bu durum çocuğun ya da ergenin diyete çok daha kolay bir şekilde adapte olmasına yardımcı olabilir. Çocuğunuzun gün içinde süt ya da süt ürünlerini tüketmesine de mutlaka özen gösterin.